Już dziś w Mrągowie odbędą się wyścigi elity w ramach 27 Mistrzostw Polski w kolarstwie górskim. Pomimo że historia „eMPe’ków” nie jest długa, to jednak zawiera już sporo ciekawych wydarzeń. Impreza odwiedziła już czternaście różnych miast w wielu regionach Polski. Mimo oczywistego skojarzenia, że Mistrzostwa Polski w kolarstwie górskim powinny odbywać się w górach, wyścigi o koszulkę z orłem na piersi gościły także w teoretycznie mało górskich regionach, takich jak Warszawa, Sławno czy goszczące tegoroczną edycję Mazury. W ciągu tych 27 lat mocno zmieniła się także charakterystyka rywalizacji podążając za nurtem zmian w światowym cross country. Zaczynając od wyścigów trwających prawie 3 godziny na długich rundach, których pokonanie zajmowało kilkadziesiąt minut, do szybkich, dynamicznych i technicznych tras sztucznie przygotowanych przez organizatorów.
Po zainaugurowanych w 1992 roku rozgrywkach Pucharu Polski w kolarstwie górskim pierwszy krajowy czempionat odbył się w Krynicy. Zdecydowanym faworytem do pierwszego tytułu Mistrza Polski był Sławomir Barul, dominujący w Pucharze Polski. Jednak wyścig o tytuł zakończył dopiero na 5 miejscu. Jako pierwszy w historii prawo do jeżdżenia w koszulce z orłem na piersi zdobył Wojciech Kadrzyński. Srebrny medal wywalczył Sylwester Szturnoga, brąz przypadł śp. Markowi Galińskiemu. Wśród kobiet pierwszą mistrzynią została Agnieszka Godras, wicemistrzynią Dorota Warczyk, a brązową medalistką Agnieszka Bryła. Czas zwycięzcy to 2 godziny i 4 minuty, a czas ostatniego zawodnika bez „dubla” to aż 3 godziny i 18 minut. Jak można zauważyć rywalizacja przypominała bardziej dzisiejsze maratony niż współczesne cross country.
Po roku najlepsi kolarze górscy w Polsce spotkali się w Warszawie, aby rozstrzygnąć losy krajowego czempionatu. To tam rozpoczęła się mistrzowska seria Sławomira Barula. Przez trzy kolejne lata jeździł on w koszulce Mistrza Polski, co zaowocowało powołaniem do kadry na Igrzyska Olimpijskie w Atlancie w 1996 roku na których zadebiutowało kolarstwo górskie. U kobiet swój jedyny tytuł zdobyła Dorota Warczyk. W kolejnych latach rywalizacja przeniosła się w górskie rejony. W 1995 Mistrzostwa powróciły do Krynicy, w roku olimpijskim gościły w Wiśle, a następnie w Polanicy – Zdrój i Ustrzykach Dolnych. U kobiet kolejnymi mistrzyniami zostawały Justyna Frączek, Beata Sałapa, Sylwia Juszczak oraz po raz pierwszy w karierze Anna Szafraniec. Ciekawostką jest fakt, że w 1996 roku brązowym medalistą został późniejszy zwycięzca Tour de Pologne – Cezary Zamana. Rok po debiucie na Igrzyskach Sławomir Barul nie zdołał obronić tytułu, a nowym mistrzem został Dariusz Gil. W Ustrzykach Dolnych w 1998 roku swoją pierwszą koszulkę z orłem na piersi zdobył najbardziej utytułowany zawodnik w historii kolarstwa górskiego w Polsce – śp. Marek Galiński.
W kolejnym roku Mistrzostwa zawitały po raz pierwszy do Sławna. Znana z piaszczystego podłoża miejscowość okazała się szczęśliwa dla Piotra Wysmyka i Anny Stachury, którzy zdobyli tam swoje jedyne tytuły mistrzowskie. Przez następne pięć lat organizacją mistrzostw wymieniały się kluby z Kielc i Wałbrzycha. W ich trakcie dwukrotnie Mistrzem Polski był śp. Marek Galiński, także dwukrotnie Marcin Karczyński, a raz Mariusz Kowal. U kobiet mistrzyniami w tym okresie były: dwukrotnie Anna Szafraniec, dwukrotnie Magdalena Sadłecka oraz po raz pierwszy w karierze Maja Włoszczowska. Rok po Igrzyskach Olimpijskich w Atenach zmagania najlepszych kolarzy górskich w kraju gościł Olsztyn koło Częstochowy na Jurze Krakowsko – Częstochowskiej. To tam swój czwarty tytuł w historii, a drugi z rzędu tytuł wywalczył śp. Marek Galiński. W ciągu następnych sześciu lat był on niepokonany w wyścigach o tytuł mistrzowski. Na tych samych Mistrzostwach Polski swój ostatni tytuł zdobyła Magdalena Sadłecka.
Kolejne dwa lata rywalizacji o koszulki z orłem na piersi to wizyty w Sudetach – w 2006 w Dusznikach – Zdrój, a rok później w Szczawnie – Zdrój. Podczas dusznickiej edycji Mistrzostw swój trzeci i ostatni tytuł zdobyła Anna Szafraniec. W 2007 roku Maja Włoszczowska zapoczątkowała swoją mistrzowską serię. Do dnia dzisiejszego tylko raz, w 2012 roku, nie była Mistrzynią Polski, kiedy to przegrała z koszmarną kontuzją stopy podczas obozu treningowego w Livigno przed Igrzyskami Olimpijskimi w Londynie. W tym okresie, kiedy bezdyskusyjnie najlepszymi zawodnikami w Polsce byli śp. Marek Galiński i Maja Włoszczowska, Mistrzostwa trzykrotnie odbywały się w Kielcach, a raz, w 2010 roku, w Wałbrzychu. Także w Kielcach odbył się krajowy czempionat w roku olimpijskim – 2012. Wtedy to też swój pierwszy tytuł w historii zdobył Marek Konwa, który następnie potwierdził wysoką dyspozycję, zajmując 16 miejsce na IO. Przez kolejne trzy lata bronił on mistrzowskiego tytułu, dwukrotnie w Żerkowie, a raz, w 2015 roku, w Sławnie. W Żerkowie, w 2013 roku na tron królowej polskiego MTB powróciła Maja Włoszczowska, na którym zasiada do dnia dzisiejszego. W roku kolejnych Igrzysk Olimpijskich, krajowy czempionat był poświęcony tragicznie zmarłemu śp. Markowi Galińskiemu. Odbył się on w Gielniowie, z którym najbardziej utytułowany zawodnik w historii polskiego kolarstwa górskiego był związany. Wtedy to swój pierwszy tytuł wywalczył Bartłomiej Wawak. Rok później Mistrzostwa odbyły się po raz drugi w historii w Warszawie. Dzięki znakomitej drużynowej jeździe Volkswagen Samochody Użytkowe MTB Team tytuł odzyskał Marek Konwa, a osamotniony Bartłomiej Wawak nie zdobył żadnego medalu. W ubiegłym roku rywalizacja o tytuły mistrzowskie po raz pierwszy zawitała na Mazury. Ekipa Arkadiusza Cały przygotowała bardzo ciężką fizycznie trasę, na której zwyciężyli najlepsi: Maja Włoszczowska i Bartłomiej Wawak.
W tym roku Mistrzostwa Polski ponownie goszczą w Mrągowie, jednak na zupełnie innej, zdecydowanie bardziej technicznej trasie. Kto zwycięży w tym roku? Czy Maja Włoszczowska i Bartłomiej Wawak obronią mistrzowskie tytuły? A może będziemy mieli nowych Mistrzów? Przekonamy się o tym już za kilka godzin!
